Depressie bij paarden
Paarden kunnen niet praten. Als we iets van ze vragen wat ze niet willen, kunnen, of durven, geven ze dat aan door middel van lichaamstaal. Het is immers de enige taal die ze hebben, en die voor ons blote oog zichtbaar is.
Paarden geven signalen door middel van hun lijf. In begin zijn de signalen klein; een oor dat zakt, een oog dat strakker wordt, een neus die gerimpeld raakt. Gewicht dat 1 milimeter verplaats wordt, een staart die zwiept.
Als deze signalen over het hoofd worden gezien, worden ze groter. Het paard gaat met het hoofd schuren of slaan. Oren in de nek doen, wordt bijterig, trapt van zich af, schraapt met de voorbenen. En zo bouwt het zich op.
We hebben allemaal min of meer geleerd dit gedrag af te straffen. ‘Niet doen’, ‘houd eens op’, ‘uh uh’, dat is wat ik vaak hoor.
We willen het niet zien. We willen het niet horen, We hebben niet geleerd te luisteren naar onze paarden. Doen we dat wel, dan vinden onze stalgenoten ons ‘zwak’, ‘een aansteller’ , of ze vinden dat ‘het paard een loopje met je neemt’.
Hoe ontstaat een depressie bij een paard?
Als je als paard lang genoeg signalen hebt gegeven, en er wordt niet naar je geluisterd, dan gooi je op een gegeven moment de handdoek in de ring. Niets heeft nog zin. Je geeft nergens meer reactie op, want het verandert toch niets aan de situatie.
In wetenschappelijke termen noemt men dit ook wel learned helplessness; oftewel, aangeleerde hulpeloosheid; het verschijnsel dat mensen en dieren zichzelf hebben aangeleerd, dat ze geen invloed kunnen uitoefenen op de situatie.
Depressie omvat 3 kerngebieden;
– Negatief over het zelf, over anderen, de toekomst (je zou denken dat een paard altijd in het hier&nu is, dat is niet zo)
– Hoe ik denk dat de wereld is, zo is het ook
– Hulpeloosheid en hopeloosheid
De kern van depressie is angst. De eerst signalen die een paard geeft, geeft een paard uit angst. Als hier niet naar geluisterd wordt, gaat het paard in een ‘overleef’ stand. Vaak ik dit vluchten. Dit kan zich uiten in fysiek vluchten (steigeren, er vandoor gaan), vluchten in zichzelf (afwezig en onbereikbaar zijn). Ook kan het paard een andere persoonlijkheid laten zien. Een (hyper) actief, bijna clownesk paard kan evengoed depressief zijn.
Op een gegeven moment komen hier ook verdriet een boosheid bij kijken. Boosheid is vaak een verborgen vorm van verdriet. Omdat paarden het eigen verdriet niet willen voelen, verharden ze naar zichzelf, en dus naar de buitenwereld.
Hoe kan depressie er ook uit zien?
In eerste instantie denk je bij een depressie aan een treurig paard dat niets meer wil. Het kan echter ook het paard zijn dat niet met andere paarden in een kudde kan. Omdat het andere paarden aanvalt. Of het wordt juist door andere paarden aangevallen en weggestuurd.
Denk ook aan het overactieve, bijna clowneske paard. Dit paard komt over als altijd vrolijk en weet wel een leuk grapje uit te halen door bijvoorbeeld je rits open te maken. Hij is echter wel heel schrikkerig en snel van de leg. Vaak zeer (iets te) emphatisch naar andere paarden. Vinden het lastig om grenzen aan te geven. Ben je er overheen gegaan, dan blijven ze lang hangen in hun (paniek) reactie.
De signalen die ze geven, voordat ze in paniek raken, zijn heel, heel klein.